Kwetsbaarheid maakt een open relatie sterk

We zitten allebei met een biertje in onze hand aan de stamtafel van ons café. Mijn man kijkt me met een scheef gezicht aan. Ik weet precies waarom.

‘Je vindt het leuk hè, als ik iets niet kan?’ zegt hij.

Ik denk aan de dansles van daarnet en ik kan mijn lachen niet onderdrukken. Een triomfantelijke lach. Niet aardig van mij. Maar voor het eerst deze week voel ik me opgelucht en vrij. Ik zou nu een spelletje met hem kunnen spelen, gauw over iets anders beginnen of sorry tegen hem zeggen. Maar ik besluit eerlijk tegen hem te zijn.

‘Het ging vanavond niet om jou en wat jij deed. Het ging om mij!’

Hij kijkt me niet begrijpend aan. Hij is duidelijk nog met zijn gedachten bij de dansles die hij lijdzaam heeft ondergaan.

‘Het gaat erom wat ik net deed bij de dansles. Jij bent de laatste tijd volop aan het daten. Je bent druk met je werk. Ik ben jaloers op alles en iedereen die jouw aandacht krijgt. Ik voel me niet gezien.’

Zijn blik verandert.

‘Vanavond wilde ik dat jij ook jaloers was. Toen het dansen niet goed ging tussen ons. Toen jij je armen niet goed hield en ik de kans kreeg om het met de dansleraar te doen… nou ja, dat kwam me goed van pas. Ik wilde jou ook laten voelen hoe het is als ik iets met een ander doe.’

Zijn ogen vernauwen zich maar ik ben nog niet klaar.

‘Met plezier. Beter dan met jou. En ik genoot ook nog van jouw boze reactie.’

Hij neemt een slokje van zijn bier en kijkt nu niet langer beledigd. Eerder geamuseerd.

‘Dus hij doet het beter dan ik?’ zegt hij uitdagend.

Ik lach nu voluit. ‘Niet alleen dat. Ik voel me weer sterker dan ik me in tijden heb gevoeld. Sorry schat. Ik weet dat het heel kinderachtig van me was maar ik had het even nodig om mezelf overeind te takelen.’

Hij houdt zijn glas bier omhoog en we tikken de glazen zachtjes tegen elkaar aan. ‘Proost. Mooie vrouw’ zegt hij en knipoogt naar me. We voelen allebei hoe de spanning tussen ons wegloopt als een ballon die is ingeprikt. Geen gedoe. Durven zeggen hoe het zit. We zijn weer verbonden met elkaar.

Herken je dit? Dat je dingen doet, die je niet zo mooi vindt, gewoon om jezelf een beter gevoel te geven?

Meestal gebeuren dit soort processen onbewust.

Ik had me ook niet voorgenomen om mijn man eens even lekker jaloers te maken. Maar toen de gelegenheid zich voordeed, greep ik hem met beide handen aan. En ik vond het niet erg om hem met een rotgevoel op te zadelen.

Op zo’n moment voel je het onzuivere, het ongemakkelijke of het vileine van waar je mee bezig bent. Omdat het zo subtiel gebeurt is het heel makkelijk te ontkennen en maak je het ongrijpbaar.

Nee, het is niet aardig als je zo doet. Alleen perfecte mensen zijn altijd aardig. Het is een teken van moed om toe te geven dat je niet perfect bent.

Er is moed voor nodig om niet perfect te willen zijn

De meeste mensen streven naar perfectie of willen zichzelf in ieder geval van hun beste kant laten zien. We doen coaching en cursussen om een betere versie van onszelf te worden. En als je hier zelf geen behoefte aan hebt, wijzen anderen je hier wel op: vrienden, familie, volgers of opdrachtgevers die meer van je verwachten.

Perfecte mensen zijn prachtig, onafhankelijk en blaken van zelfvertrouwen. Dat klinkt misschien begerenswaardig en dat is vast de reden waarom mensen altijd aan zichzelf blijven sleutelen.

Perfectionisme heeft ook een keerzijde. In relaties kan perfectie ook tot ongrijpbaarheid leiden. Het staat echte verbinding in de weg. En verbinding en veiligheid zijn juist de basisvoorwaarden voor een waardevolle, diepe relatie.

Staat perfectie of de angst om niet perfect te zijn (en te worden afgewezen) een goed contact in jouw relatie(s) in de weg? Lees dan de punten hieronder eens door en kijk wat jij kunt toepassen.

  1. Toon niet alleen de perfecte buitenkant (je kracht), maar ook de imperfecte binnenkant (je schaamte, je angst). Wees eerlijk over je gevoel en je gedrag. Ook als het kinderachtig is.
  2. Er is moed voor nodig om jezelf open te stellen. Je loopt het risico afgewezen of teleurgesteld te worden. Dat voelt onveilig. Wees moedig in je relatie.
  3. Het is de moeite waard om dit onveilige pad te betreden. Er zijn geen garanties maar het kan een mooie ontdekkingstocht naar verdieping worden.
  4. Door ook je imperfectie te laten zien, laat je zien dat je een ander vertrouwt.
  5. Omgekeerd zal de ander jou daardoor ook makkelijker vertrouwen en zich vervolgens gemakkelijker openstellen en aan jou laten zien.
  6. Dit leidt tot begrip, verbondenheid en veiligheid.

De kracht van kwetsbaarheid

Dit is de titel van een prachtig boek geschreven door Brené Brown, professor aan de universiteit van Houston. Zij geeft aan dat kwetsbaarheid geen teken van zwakte is, maar juist de weg naar moed, betrokkenheid en betekenisvolle verbindingen.

Klik op onderstaande video van haar lezing bij TedX Houston.

Brené Brown TedX Houston

In het kort zegt ze het volgende:
“[…Krachtige kwetsbaarheid draait om de moed om jezelf te laten zien, dat je dingen uitprobeert en dat je het risico neemt om te falen. Dat je inziet dat perfectie niet bestaat, dat winnen en verliezen bij het leven horen. Dat door jezelf volledig te accepteren, je eigen schaamte ook vermindert. ..]“

Aan dat laatste zou ik willen toevoegen, dat het omgekeerde ook werkt. Juist door je schaamte te tonen, zul je merken dat het niet zo erg is als je denkt en zul je jezelf meer accepteren.

Kwetsbaarheid doorbreekt patronen in ruzies

Zoals je in de vorige blog patronen in ruzie hebt kunnen lezen, wordt in ruzies vaak onbewust het pijnpunt van de ander geraakt. Vervolgens weet die ander jou op precies dezelfde manier te raken: op jouw pijnpunt, jouw kwetsbaarheid. Om dit te ontdekken zal je een pad moeten afleggen waarbij je door je eigen schaamte heen gaat. Dit is soms een confronterende worsteling waarbij je elkaar kunt helpen.

Hoe kun je iemand helpen zich kwetsbaar op te stellen?

Hou geen spiegel voor, zet ook geen ratio in, maar voel. Soms echt letterlijk, door iemands hand vast te houden of de rug te strelen. Wees liefdevol en bemoedigend. Stel vragen en deel je ervaring. Laat merken dat je weet hoe het voelt en dat je meevoelt.

Kwetsbaarheid maakt sterk

‘Wat eerlijk van je’ zegt mijn man als hij een nieuw biertje voor me neerzet.

Na mijn ontboezeming hebben we geen woorden meer nodig. Ik weet ook wel dat ik me niet netjes (lees: perfect) heb gedragen. Maar nu begrijpen we elkaar weer. De lucht is zuiver. De klik is er weer. We kunnen elkaar weer aanraken.

Perfectie trekt aan. Maar imperfectie verbindt. Omdat we daar veel meer van onszelf in herkennen.

De deur van het café gaat open. De dansleraar stapt binnen. Mijn man staat op en klopt hem vriendschappelijk op zijn schouder. ‘Biertje?’ vraagt hij en hij loopt vol zelfvertrouwen naar de bar.

Kwetsbaarheid, behoefte aan erkenning en vertrouwen zijn natuurlijk niet voorbehouden aan mensen die een open relatie hebben. Ook monogame koppels zullen zichzelf herkennen in mijn blogs.

Ik ben erg benieuwd naar jullie reacties en ervaringen met betrekking tot kwetsbaarheid. De mooiste reactie krijgt van mij het boek van Brené Brown toegestuurd.

Rhea Darens
Relatietherapeut

11 gedachten over “Kwetsbaarheid maakt een open relatie sterk

  1. Anton schuch

    Heel herkenbaar , ook in mijn monogame relatie. Wat inderdaad laatst hielp om kwetsbaarder op te stellen was dat we in een lepeltje lepeltje houding lagen toen we voor ons een moeilijk onderwerp bespraken. Mijn vrouw was veel meer in staat om enige kwetsbaarheid te laten zien in vergelijking met situaties waarin we geen fysiek contact hebben. Letterlijk elkaar vast houden, wanneer dat verbroken wordt het weer opzoeken, om zo non verbaal je betrokkenheid te uiten

  2. Jorge

    Mooi verhaal. Ik vind het niet alleen moeilijk mij kwetsbaar op te stellen, omdat ik vaak niet direct bij mijn gevoel kan merk ik. En dan voel ik ook nog vaak de angst, zoals je schrijft, dat de ander je afwijst of boos op je word..
    Maar als het me dan lukt: wat een effect! Zoals het filmpje eigenlijk ook vertelt: spanningen smelten weg en de ander kan eigenlijk niet anders dan van je houden, je vergeven of wat er dan ook maar speelt.
    Ik vergelijk het weleens met het moment dat ik mijn eerste zoon in mijn handen kreeg direct na de geboorte: naakt, volledig afhankelijk en dus superkwetsbaar. Op dat moment kon ik niet anders dan van hem houden terwijl ik tijdens de zwangerschap nog weleens bang was of dat wel zou gebeuren. Mijn conclusie: hoe kwetsbaarder je je opstelt, hoe meer liefde je ontvangt!

    1. Rhea Darens

      Jorge, wat mooi verteld. Ik kan het alleen maar onderschrijven.

      Als je het goed vind, wil ik graag nog even inzoomen op het stuk waarin je aangeeft dat je moeite hebt om bij je gevoel te komen. Dit komt namelijk meer voor.

      Een reden kan zijn, dat je er onbewust niet stil bij wil blijven staan en dat je het naar jezelf niet wil erkennen. Want zo mag je van jezelf niet zijn. Dit zijn snelle en onbewuste processen. Vaak ook blinde vlekken, ook al voel je dat er iets is. Als je partner je pijnpunten kent, kan hij/zij hierin hulp zijn. Het is soms makkelijker om bij een ander te zien waar het aan schort, dan bij jezelf.

      Voorwaarde is wel dat je je veilig moet voelen bij je partner.

      1. Wouter

        Sorry dat ik je tegen spreek maar je blogt: “Ik ben jaloers op alles en iedereen die jouw aandacht krijgt.”

        En dan in je reactie schrijf je: “Jaloezie en onzekerheid zijn uitvloeisels van een gebrek aan veiligheid en verbondenheid.”

        Dat behoeft en betere uitleg 🙂

        1. Rhea Darens

          Ik ga mijn uiterste best voor je doen!

          Zodra ik aandacht krijg van mijn man in lastige situaties, voel ik me veilig en verbonden. Krijg ik die niet, dan steken gevoelens als jaloezie de kop op.

          Wij zullen nooit perfect zijn, mijn man en ik. Maar dat is ok. Belangrijk is dat je dit van elkaar weet. Dat je echt durft te laten zien, wat jouw kwetsbare punt, jouw pijnpunt is. Wat doet het bijvoorbeeld als je man telkens met zijn minnares zit te appen, wanneer hij bij jou is? Als vrouw kun je je dan misschien onbelangrijk vind, afgewezen, terzijde geschoven. Wat doet het met deze man als hij zoveel appt? Hij heeft misschien het gevoel dat hij doorlopend tekortschiet. Appt hij wel, dan doet hij zijn vrouw tekort, appt hij niet dan doet hij zijn geliefde tekort en raakt hij haar misschien wel kwijt. Hij faalt altijd. Pas als beide partners zich kwetsbaar open stellen, komt er gelijkwaardigheid. Ineens gaat het gesprek niet meer over haar “jaloerse” gevit en zijn asociale gedrag, maar het gaat om de onderliggende emoties, die wel compassie en empathie oproepen. Vaak kom je er dan ook achter dat er een samenhang is tussen jouw gedrag en dat van je partner, waardoor beiden partners zich verantwoordelijk voelen voor de situatie. Je ziet ineens hoe je elkaar kan troosten of helpen. Moeilijke gesprekken worden daarmee iets dat minder eng wordt, omdat je met ervaring leert dat het kan leiden tot een gevoel van intense verbondenheid.

          Ik hoop dat deze uitleg beter is 🙂

  3. Wouter

    Het komt toch altijd neer op of jaloezie of onzekerheid hoezo verschillend en moeilijk te doorgronden 😉 Daarom heb ik mijn twijfels of het ontwapenende blijft werken op de lange duur… Heel gechargeerd kan je gaan denken “Ze zal wel weer jaloers zijn”. Je kan het wel mooi verpakken maar het lijkt mij beter er iets aan te doen.

    1. Rhea Darens

      Hahaha Wouter. Hij is leuk!

      Zoals je al vermoedde, zit het voor mij iets genuanceerder. Jaloezie en onzekerheid zijn uitvloeisels van een gebrek aan veiligheid en verbondenheid. Door je alleen op de jaloezie of de onzekerheid te richten, zou je de werkelijke oorzaak niet wegnemen. Namelijk een verminderd gevoel van veiligheid en verbondenheid. Die veiligheid kun je brengen/krijgen door je echt kwetsbaar op te stellen. Dit leidt weer tot verbondenheid etc.

      Je zal merken als jullie je echt voor elkaar open durven te stellen en gaan ontdekken wat jullie kwetsbare punten zijn, dat het dan niet meer draait om de jaloezie of andere vermeende negatieve eigenschappen. Sterker nog de intensiteit daarvan vermindert. En wat er blijft is zelfs mooi, passievol en ontroerend. Ik kan het weten. Neem nou jaloezie: vroeger had ik al moeite als een leuke vrouw mijn man haar boek leende. Nu date hij met vijf vrouwen. Ik moest even slikken toen ik het doorhad, maar het gaat goed.

      Als je het leuk vindt, kun je dit uitproberen. Gebruik jullie laatste ruzie en analyseer deze. Kijk of het je lukt om naar een dieper niveau te komen.
      1. Neem de ruzie, herinner je jullie argumenten (jij dit, jij dat)
      2. Kijk of je de negatieve spiraal kan identificeren (doordat ik dit, doe jij..)
      3. Kun je de emoties die hierachter zitten ontdekken (wat raakt mij, welk gevoel geeft het mij ..).

      Zorg dat je de rust hebt om dit te doen. Het kan een emotioneel proces zijn. Het is fijn als hier de tijd voor is. Een ander belangrijk punt is het gevoel van veiligheid. Je zal je alleen open stellen als je je veilig voelt en dat geldt ook voor je vrouw. Bij veiligheid moet je bijvoorbeeld denken aan: Kunnen jullie alles zeggen, zonder dat je bang bent dat het tegen je wordt gebruikt? Het is een proces. Mochten jullie af en toe ruzie hebben, blijf dit dan proces dan herhalen.

      Ik ben erg benieuwd naar het resultaat.

  4. Antoinette

    Je artikel komt wel even binnen…
    M’n man en ik zijn blijven steken in die ruzie-patronen. Telkens dezelfde ruzies, telkens
    dezelfde klappen op elkaars achillespees. Niet kwetsbaar vertellen over je gevoel, maar
    verstopt blijven achter een gordijn van verwijten, telkens weer… En dat was uiteindelijk de genadeslag (we wonen vooralsnog apart) ondanks de relatietherapie die we hebben gevolgd.
    Ik geloof nog steeds in een open relatie, voel mezelf absoluut polyamoreus.
    Maar je moet wel héél goed met je partner kunnen praten over je gevoel, anders gaat ’t gewoon niet werken…

    1. Rhea Darens

      Antoinette,
      Wat een prachtige reactie. Eerlijk, kwetsbaar en vooral herkenbaar. Ik waardeer je moed om het hier te zetten.

      Veel stellen werken er vaak hard aan om bij elkaar te blijven. Toch zijn er periodes dat de ene tegenvaller na de andere komt, waarbij je soms niet meer weet wat je moet doen om bij elkaar te blijven. Of al die moeite überhaupt nog wel zin heeft. Ik hoop dat jullie nog niet aan opgeven denken. Zeker als je kinderen hebt. Dit gordijn van verwijten hoort binnen EFT de eerste stap. Ruzie wordt binnen EFT ook als het doel en het middel tot verandering gezien. Iets nuttigs dus. Het is logisch dat jullie nog niet kwetsbaar over je gevoel durven te vertellen. Daarvoor is het nog niet veilig. Dat hoort ook bij de eerste stap.

      In het boek “Houd me vast” van Sue Johnson, dr. in de Psychologie die de Emotionally Therapie heeft bedacht, staat hier meer over geschreven, op een leesbare manier. Misschien dat dit jullie helpt om bij de volgende stap te komen.

      Antoinette, nogmaals hartelijk dank voor je persoonlijke verhaal.

  5. Wouter

    Ik ben het helemaal met je al eens maar werkt dit ook op de lange termijn? Op een gegeven moment ken je de ander zo goed dat je zijn/haar kwetsbaarheden wel kent dat bestaat het risico dat het ontwapenende effect verdwijnt…

    1. Rhea Darens

      Kwetsbaarheid werkt niet als je het gebruikt om aandacht te vragen of om te manipuleren.

      Verder blijft het werken. Al ken je elkaars kwetsbaarheden, je doorgrondt daardoor nog niet elke situatie. En deze blijft verschillen. Daardoor blijft het gevarieerd. Ook hoef je niet bang te zijn, dat je went aan de kwetsbaarheden van de ander, of dat de kracht afneemt. Het wordt eerder liefdevol en het is een rijkdom als je het gevoel hebt, dat je iemand echt leert doorgronden. Je mag vooral hopen dat je went aan je eigen kwetsbaarheden. De blinde vlek die hier op kan treden, kan vrij hardnekkig zijn. Het herkennen en erkennen, blijft vaak een uitdaging. Maar als je het ziet ……

Laat een antwoord achter aan Antoinette Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *