Verschillen polyamorie, open relatie en swingen
[…Bij stellen in een open relatie gaat het alleen om de seks…..]
“Tsssss.” Verontwaardigd lees ik het bericht nog een keer. Het is begin september 2017. In Wenen is een wereldconferentie over non-monogame relaties. De NOS interviewt iemand die misschien wel een non-monogame relatie, maar duidelijk geen open relatie heeft. Ik bel mijn man.
“Er is de komende drie dagen een wereldconferentie over non-monogame relaties in Wenen, daar wil ik graag bij zijn.”
“Hoezo?” De stem van mijn man klinkt ver weg aan de telefoon. Hij staat vast op de luidspreker.
“Ze hebben de definities niet goed. Een open relatie gaat blijkbaar alleen om de seks.”
“Klinkt goed!” Galmt het aan de andere kant. Ik zucht. “Grapje, schatje, grapje. Het is geen probleem. Ga jij nou maar in Wenen zorgen dat ze de definities goed krijgen.”
Een paar uur later word ik ondergedompeld in een wereldwijde scene die zich bezighoudt met non-monogame relaties. Een antropoloog die onderzoek doet in Sierra Leone, een psychotherapeut uit Rusland, een BDSM-icoon uit de VS. Wetenschappers, schrijvers, activisten, nieuwsgierigen, er is van alles wat. Ik luister, praat, discussieer, wissel e-mailadressen uit. Dan volgt er een middagprogramma, waarin het mogelijk is om voorstellen te doen voor workshops. In de overvolle zaal loop ik met een aantal anderen naar voren met mijn voorstel. Op een groot vel schrijf ik “Creating definitions”.
Het nut van definities
Definities helpen om de materie scherper te krijgen. Het kan stellen ook helpen bij het vormen van hun eigen non-monogame relatie. Het kan relatietherapeuten helpen om inzicht te hebben in pijnpunten die kunnen spelen, binnen de kaders van een non-monogame relatievorm, maar ook bij overgangen van het ene kader naar een andere, zoals bijvoorbeeld bij een overgang van swingen naar open relatie, of van open relatie naar polyamoreus. Als relatietherapeut merk ik hoe weinig kennis er is van non-monogame relaties. Binnen Emotionally Focused Therapy, de methode waar ik mee werk vallen non-monogame relaties onder affaires. En affaires zijn een contra-indicatie. Er is geen onderscheid tussen een stiekeme affaire of om een verhouding/relatie met instemming van de partner.
Er is al veel onderzoek gedaan naar monogame relaties en ook naar de effecten van vreemdgaan. Maar over consensuele non-monogame relaties en de verschillende varianten hierin, is weinig bekend.
Welke non-monogame relatie past bij jou?
In mijn praktijk heb ik bij non-monogame stellen voornamelijk met deze drie soorten te maken.
| Polyamorie | Open relaties | Swingers |
| Levensstijl | Fase | Draait meer om het spelen in de seksualiteit |
| Geen onderscheid tussen primaire en secundaire relaties. Alle partners zijn gelijkwaardig. | Primaire relatie (partner) staat op de eerste plaats. De secundaire relatie (geliefde) op de tweede. | Primaire relatie staat op de eerste plaats. |
| Langdurige intieme relaties met verschillende partners. | Langdurige intieme relaties met geliefden. | Relaties met geliefden zijn vaker kortstondig. |
| Draait om emotionele en seksuele verbondenheid met de partners. | Draait om emotionele en seksuele verbondenheid met geliefden. | Er is geen emotionale verbondenheid met geliefden, alleen een seksuele. Emotioneel blijft de pri- maire relatie monogaam. |
| Open naar de buitenwereld. Familie en vrienden weten dat ze ‘poly’ zijn. | Stellen met kinderen, houden de open relatie eerder voor zichzelf, enkele intimi daargelaten. Stellen zonder kinderen zijn meer open. | Wisselend. |
| Open naar de kinderen. Eerlijkheid naar de kinderen gaat voor. | Kinderen zijn niet op de hoogte van de open relatie van hun ouders. Een veilig nest gaat voor. | Kinderen weten het meestal niet. Ouderschap en seksualiteit zijn twee verschillende dingen. |
Geliefden, beter gezegd, andere partners, komen thuis over de vloer. Hier wordt soms ook mee samengewoond. | Minnaars en minnaressen komen niet over de vloer, zo lang de kinderen thuis wonen. Wanneer er geen kinderen zijn kan het wel voorkomen. | Ze ontmoeten elkaar via sites, op feestjes (dit kan thuis zijn), in clubs of op cruises. |
| Jaloezie is een emotie waar je zelf verantwoordelijk voor bent. Het probleem is van de persoon die dit ervaart. Niemand kan verantwoordelijk zijn voor jouw emotie. | Jaloezie is het gevolg van een onveilig gevoel in de emotionele verbondenheid. Het is een gezamenlijke verantwoorde- lijkheid om die verbondenheid te herstellen. | Jaloezie kan voorkomen, wanneer de partner zich in het spel met een ander verliest, als bijvoorbeeld in een club de één wel iemand heeft en de ander niet. |
| Jaloezie kan uitgeband worden, als je met jezelf aan de slag gaat. Dan kan er zelfs sprake zijn van compersion: je wordt blij als je ziet hoe verliefd je partner op iemand anders is. | Jaloezie zal nooit uitgeband worden, maar kan wel gemanaged worden, door de emotionele ver- bondenheid te versterken | Jaloezie zal nooit uitge- band worden, maar kan wel gemanaged worden. |
| Niemand is elkaars bezit. Meer focus op vrijheid. | Meer focus op veiligheid. Er is commitment, loyaliteit en verant-woordelijkheid naar de vaste relatie. | Er is ruimte om te ‘spe- len’, maar wel binnen de grenzen wat dragelijk is voor de partner. |
| Liefde is loslaten. | Liefde is vasthouden. | |
| Onderscheidend: via jurisprudentie proberen ze het ouderschap te verruimen, zodat andere partners ook voogd kunnen worden. | Onderscheidend: In open relaties zijn stellen open naar elkaar, niet naar anderen. Geheimen zijn een onderdeel van de relatie. | Onderscheidend: Hier is meer sprake van het gebruik van party- drugs met een mogelijk risico op verslavingen. |
Het leven is niet zwart-wit
Deze definities zijn misschien wat zwart-wit. Zo is het leven niet. Termen als hiërarchische polyamorie geven aan dat het principe dat iedereen gelijk hoort te zijn, niet door alle partners wordt omarmd. Omgekeerd geven termen als hardere open relaties (bij een crisis gaat het welzijn van de geliefde voor) aan, dat de tweede plaats niet door alle geliefden wordt geaccepteerd. Verder komt swingen in alle gelederen voor. Toch is voor de discussie een heldere kleur kiezen soms interessanter en leerzamer dan een poldermodel.
“En, hoe was het?” Mijn man loopt met twee dampende mokken thee naar onze eettafel. “Begrijpen ze nu eindelijk hoe het zit?” Hij grijnst veelbetekenend.
“Ze deden niets met de uitkomsten van de workshop.” Mopper ik. “Ik was trots op wat wij gedaan hadden en ook heel benieuwd naar de uitkomsten van de andere workshops. Er zaten zoveel boeiende thema’s tussen. Ze deden er niets mee. Er komt zelfs geen terugkoppeling in een nieuwsbrief.”
“Wat nu?” Mijn man leunt achterover en kijkt me aan. Ik neem een slok. Hoe oefen je invloed uit op definities die gangbaar zijn, zonder dat iemand uit die betreffende groep een stem heeft gehad?
“Ik ga een boek schrijven over open relaties. Open relaties zijn achtergebleven in de non-monogame discussie. Ze zijn stiller, blijven liever anoniem, zijn daardoor niet-interessant voor media, omdat media alleen publiceert als er een foto bij zit. Het is ook een realistische groep, die de moeilijkheden in een open relatie aangaat en beseft dat er niet altijd een fraaie oplossing is. Misschien dat een boek over open relaties kan zorgen dat een onzichtbare groep, toch een stem krijgt.”
Mijn man knikt begrijpend.
“Met onze relatie als lichtend voorbeeld in al z’n worstelingen.” Mijn lief verslikt zich en loopt rood aan. We hebben net een tweede relatiecrisis achter de rug. De eerste keer was ik niet trots op mijn aandeel. Deze keer geldt dat voor hem.
“Alle worstelingen?” Schuurt zijn stem. Mijn man kan zich verslikken, vechten voor adem en praten tegelijkertijd. Een golf van verliefdheid spoelt door me heen. Ik knik. Dit is namelijk de kant die je minder hoort bij non-monogame relaties. Maar dit hoort ook bij kennisdeling.
“Je blijft anoniem?” Weer knik ik. Die veiligheid helpt om me zo kwetsbaar mogelijk op te kunnen stellen. Dan knikt mijn man ook. Het is goed.
Vanzelfsprekend ben ik erg benieuwd naar jullie mening over de definities. En ook: tot welke groep zou jij behoren? Mijn manuscript is af. Op Facebook zal ik een pagina openen en ik zoek nu groepen om hier bekendheid aan te geven. Als jullie tips hebben en mij willen helpen, dan hoor ik het graag.
Rhea Darens
Aanverwante artikelen
Ik denk dat mijn relatie zich ergens tussen poly en open bevind. Na 25 jaar huwelijk heb ik de ruimte gekregen om dit uit te zoeken. Mijn vrouw is asexueel en het idee om geen sex meer te hebben heeft haar veel rust gegeven. Maar ze gunt mij wel een sexuele relatie. We houden ons dus zowel vast als dat we elkaar ruimte geven.
Daar zit een heel verhaal aan vast en we zijn nu op ons gemak aan het uitzoeken wat voor ons werkt. Ik herken elementen uit alle drie de kolommen. We hebben duidelijk een primaire relatie. En ik ben heel benieuwd of een secundaire relatie gaat werken danwel dat we toch terecht komen bij een friends with benefits constructie.
Zolang ik nog niemand heb maak ik gebruik van erotische massages om een stuk sexualiteit en intimiteit te ervaren. Dat lijkt dan weer meer op swingen (maar dan zonder partner).
Bijzonder hoe je hebt geprobeerd drie hokjes te maken. Mijn vriend en ik hebben nu ruim een jaar een open relatie (zijn nu 1,5 jaar samen). Besloten om voor een open relatie te gaan aangezien ik vanuit een vorige relatie direct weer in een nieuwe rolde en ik nog niet klaar was voor die commitment.
Het hokje open relatie past niet helemaal bij ons. Wij zijn namelijk niet op zoek naar relaties met anderen, maar geven elkaar vooral vrijheid om iets korts te hebben wanneer het zich voordoet (bv. met stappen). Daarnaast vind ik liefde is vasthouden ook totaal niet passen. Wij geven elkaar juist ruimte om te ontdekken wat we willen met de voorwaarde om geen enkel geheim voor elkaar te hebben. Geheimen zijn dus geen onderdeel van onze relatie. Ten aanzien van jaloezie past de tekst van poly het beste bij onze relatie.
Ik denk dat het bij een open vooral om openheid gaat en dat je daar niet echt een definitie aan kan hangen…
grappig die onderverdeling.
ik ben meer van de open relatie, mijn man zet ik bij de swingers.
voila… onze eeuwigdurende crisis 🙂
@menno: probeer zelf es een minnares!
Heel scherp Dorien, klopt: als twee partners een andere voorkeur hebben over de non-monogame relatie, kan dat zeker tot problemen leiden. Ook als stellen overstappen van de ene vorm op de andere kan dat tot problemen leiden. Hoewel ik merk dat wanneer de vaste relatie op de eerste plaats blijft staan, dit toch voor een zekere veiligheid en verbinding zorgt.
Dat is niet de oplossing voor @Menno…
Wanneer je zelf niét openstaat voor iemand náást je partner dan werkt dat ook niet.
Boeiend om te lezen hoe je de varianten beschrijft. Mijn vrouw en ik (39/45 10jr samen) hebben vorig jaar na jarenlange aanloop een relatiecrisis gehad, kinderen, drukte, vermoeidheid (en sombere gevoelens)… bekende issues dus, we zijn uit elkaar gegroeid, als team naast elkaar gaan leven ipv met elkaar. Tot zij anderhalf jaar geleden verliefd werd op een bekende van haar en mij dat wel kort daarna vertelde. Ze gaf aan behoefte te hebben haar gevoel te onderzoeken en ik merkte dat ik moest buigen of barsten. Ik boog… Altijd in onze relatie heeft zij al aangegeven dat ‘vreemdgaan’ toch niet persé tot uit elkaar gaan hoefde te leiden ? Waarom zou je elkaar zoiets niet gunnen. Ik heb nu ruim een jaar aan dat idee kunnen wennen en ik snap het nu wel (boeken van Esther Perel gaven ook veel inzichten over dit soort gevoelens). We zijn nog bij elkaar, het gaat beter, haar verliefdheid is na een aantal maanden verminderd en het is door div omstandigheden bij vriendschap gebleven, maar het verlangen naar die vrijheid was wel iets elementairs voor haar. Het gevoel dat ze ‘lucht’ had omdat de deur van de relatie open stond, ze niet gevangen zat, was vooralsnog voldoende.
Wat voor mij een moeilijk dilemma vormt, is het feit dat we weliswaar weer iets naar elkaar toegegroeid zijn, maar er nog steeds een muur tussen ons staat. We zijn weer liever, zachter, gezelliger… maar ze kan nog geen enkele affectie naar mij opbrengen. Ze voelt nog niets. Door de (al haar hele leven up en down) somberheid geeft ze ook aan daar geen ruimte voor te hebben, eerst zichzelf weer proberen op te rapen. Ik begrijp dit en geef haar ook met liefde de ruimte hiervoor.
Afgelopen jaar heb ik bij mijzelf ontdekt dat ik het haar werkelijk kan gunnen om contact buiten onze relatie te hebben, mocht het ooit zover komen. Hoewel ze verlangt naar het gevoel van niet-gevangen zitten, geeft ze zelf ook aan er totaal niets te zien om de losbol uit te hangen. Meer dat àls het een keer voor zou komen, dat het dan kan… dat het dan ‘mag’…
Ik gun het haar dus, maar merk dat ik zèlf enorm verlang naar de bevestiging van haar liefde… dat ze ook bij mij wil zijn, dat ze van mij houdt en ik dat ook kan voèlen… liefdevol zijn, affectie als knuffelen, zoenen al is het maar buiten liefdevol (!) elkaars hand vasthouden en ja… natuurlijk ook graag weer echte fysieke intimiteit, maar ik begrijp dat we van ver moeten komen samen… Het verlangen naar affectie staat het hoogst op mijn verlanglijstje… weer fysiek voèlen dat je geliefd wordt… wow… wat zou ik dat graag weer met haar mogen meemaken.
Jouw beschrijving van het verschil tussen polyamorie en open relatie zegt ‘loslaten’ vs ‘vasthouden’ terwijl mijn vrouw destijds zei: laat me los… dan kunnen we elkaar misschien weer opnieuw vinden… want natuurlijk klampte ik mij een jaar geleden door het shock-effect aan haar vast… Toch voel ik meer bij wat jij omschrijft… die veiligheid van ‘elkaar’ is zó belangrijk voor mij… Bij mijn vrouw geloof ik ook niet in een behoefte aan polyamorie… zij wil vooral niet gevangen zijn.
Ik hoop dat we kunnen komen tot een ‘veilige’ en ‘liefde is vasthouden’ relatie kunnen komen, waarin er ruimte is om niet gevangen te hoeven zitten… Zonder die verbinding, zonder dat gevoel van veiligheid, zonder die werkelijke liefde en affectie naar elkaar toe, voelt het voor mij namelijk al een jaar lang enorm onveilig… Ze heeft emotioneel geen ruimte en energie om naar buiten te kijken, dat is het niet… maar dat mag echt wel… alleen ik hoop dat ze ook mij weer zal gaan ‘zien’… zodat ik echt met een intrinsiek gevoel van liefde haar die ruimte kan laten… Zoals het nu is, voel ik buikpijn in die ruimte… maar in de liefde, zou ik mij er gelukkig bij voelen, wetende dat we nog steeds in die liefde bij elkaar horen… we nog steeds op die manier samen verbonden zijn en blijven.
Heel verhaal, maar het ‘vasthouden’ en ‘veiligheid’ triggerden mijn gedachten heel sterk.
Succes met het boek !
Wat een mooi persoonlijk relaas. Als jullie allebei hierin willen investeren, kun je altijd een afspraak met me maken. En wie weet, misschien dat mijn boek voor jullie ook een hart onder de riem zal zijn.
Jeetje, zó herkenbaar jouw tekst… maar zó dacht ik óók totdat zijn vriendin inmiddels al 4 jaar duurt en een ‘gelijkwaardige’ relatie lijkt te zijn náást onze relatie…. en dat voelt absoluut niet fijn…
Interessant hoe je de definities vormgeeft… ik kan mijzelf niet echt in een hokje plaatsten… maar ben enorm benieuwd naar je boek! En wil daarover best wel eens van gedachten wisselen!
Kijk, zo’n antwoord prikkelt natuurlijk mijn nieuwsgierigheid. Zou je iets meer over je relatie kunnen vertellen? Waar herken jij je bevoorbeeld wel in en waarin niet?
Wat het boek betreft, ben ik op dit moment in onderhandeling met een kleine Belgische uitgever. Mochten we het eens worden, dan zou het zomaar heel snel kunnen gaan. Zo niet, dan ga ik het zelf uitgeven, maar dan kan er weleens meer tijd in zitten. Op Twitter bij @openrelaties zal ik regelmatig een update houden en zodra ik een Facebookpagina heb, doe ik dat daar ook. To be continued….