“O, mijn date kan niet door de week afspreken. Alleen dit weekend. Ik dacht eraan om zaterdagochtend met hem te gaan hardlopen en ergens te ontbijten. Jij bent dan toch sporten.” Mijn man kijkt me fronsend aan.
“Zaterdagochtend?”
“Ja, dan ben je er toch niet. Hoe laat ben je terug, dan zorg ik dat dan terug ben.” Het weekend houden we altijd vrij voor het gezin en nu de kinderen één voor één het huis verlaten, is het weekend er vooral voor elkaar. Zaterdagochtend is mijn man altijd de hele ochtend weg, dus wat maakt het uit als ik dan even afspreek?
Mijn man is even stil.
“Vind je het goed?”
“Nou, voor iemand die altijd zo strikt is met de afspraken, vind ik wel dat je heel makkelijk over deze afspraak van ons weekend heen stapt.” Oeh, die komt aan. Ik voel de pijn in mij opvlammen. En de woede.
“Voor iemand die deze afspraken onzin vond, toen ze voor hem golden, vind ik dat je wel heel streng bent als ik ook één keertje afwijk.” Met verhitte gezichten kijken we elkaar aan. Onze hersenen staan op z’n scherpst om binnen een milliseconde een argument of tegenargumenten af te vuren.
Bagatelliseren, overdrijven en principes leiden tot verwijdering
Eén van de valkuilen binnen non-monogame relaties is, dat de discussie niet meer gaat om zorg voor elkaar, maar om het recht voor jezelf. Bagatelliseren of overdrijven zijn de meest gebruikte vormen om ons gelijk te halen, gevolgd door principiële argumenten.
Een greep uit de argumenten die ik hoor in mijn praktijk:
Ik mag toch wel even een biertje drinken met iemand?
Lees: geliefde, ex-geliefde, ex-partner,
te leuke collega.
Hoezo kunnen we geen open relatie hebben? We zijn toch geen
bezit van elkaar?
Alsof een relatie een bal is. Een bal waarmee samengespeeld moet worden.
Een relatie is echter geen bal, het gaat om vriendschap. Aangezien de meeste
non-monogame relaties monogaam begonnen, was de belofte exclusieve vriendschap.
Jij wil van die afspraak afwijken. Hoe pak jij dat aan?
Mag ik dan niet 10% van mijn leven inrichten zoals ik dat
zelf wil?
Net zoals je niet een beetje zwanger kan zijn, zo kun je ook niet een beetje
een non-monogame relatie hebben. Of je hebt een monogame relatie óf je hebt een
non-monogame relatie. Er is geen 10%. De impact op je partner, en ook op jou,
is eerder 100%.
Is echte liefde niet, dat je elkaar die ruimte gunt?
Het is meestal geen gebrek aan liefde dat
er een nieuwsgierigheid is naar een ander. Het is net zo min een gebrek aan
liefde, als je merkt dat je dit pad niet in kan gaan. Ruimte wordt niet gegund,
het kan verdiend worden, mits de situatie veilig genoeg voelt. Ben je bereid
hier moeite voor te doen?
Ethics of justice versus the ethics of care
Van oudsher draaide de focus bij morele kwesties om rechtvaardigheid, ‘the ethics of justice’. Kohlberg was een belangrijke speler in dit veld. De zorg voor wie hulp nodig heeft (Ethics of Care), bleef hierin onderbelicht. Dankzij Gilligan werd dit alsnog op de kaart gezet.
Dit spanningsveld is ook binnen open relaties. Degenen die verliefd zijn en hun relatie willen openen, willen zowel eerlijk zijn als het verliefde kunnen uitleven. Principes kunnen de overhand krijgen: je leidt je leven maar één keer, dan mag je toch wel het recht hebben daar op je eigen manier invulling aan te kunnen geven? Deze principes klinken logisch als jij verliefd bent, maar die kunnen verdampen als je partner ineens ook een leuke geliefde krijgt. Zeker als de relatie met jouw geliefde ondertussen is uitgegaan of in een sleur raakt. Je kan dan dezelfde angst en onzekerheid voelen, die jouw partner ervoer. Dan merk je hoe waardevol het is, als er in deze zee van verlangens, nog steeds rekening wordt gehouden met jou.
Erkenning en zorg leiden eerder tot verbondenheid
Het gesprek verloopt beter als niet de principes maar de zorg voorop staan. De gedachte is vaak dat de partner die overrompeld wordt met het voorstel voor een open relatie, bang is om verlaten te worden. Het vraagstuk: ben je er voor mij als ik je nodig hebt, speelt echter een net zo grote rol. Het helpt als je laat zien, dat je er onvoorwaardelijk voor je partner bent en dat je begrijpt dat de overgang van een veilige en monogame relatie, naar een meer onveilige non-monogame relatie beangstigend kan zijn. Een gesprek waarin je kan aangeven dat je het zelf ook ongemakkelijk vindt. Dat je je misschien schuldig voelt naar je partner en dat je niet weet hoe je dit goed kan doen. In deze kwetsbare en eerlijke gesprekken ontstaat meer ruimte voor erkenning, liefde en troost. Het helpt in de zoektocht hoe je het voor elkaar goed kan doen.
“Sorry. Het ligt aan mij.” Ineens zie ik mijn gedrag. Ik vond het eng om te vragen, wist dat mijn man er moeite mee zou hebben en probeerde het zo klein mogelijk te houden. Gevolg, daardoor kwam het onder druk te staan en explodeerde het.
“Je wijkt nooit van je regels af. Dat geeft mij het idee dat hij heel leuk is. Té leuk.”
“Hij is ook leuk.” Erken ik. “Het zou fijn zijn als hij mijn nieuwe liefde werd. En je hebt gelijk, dan ga ik aan onze afspraken tornen. Wil je dat ik het afzeg?” Ik meen dit oprecht. Een open relatie is niet makkelijk. Niet voor de primaire relatie, waarin je je partner moet delen met leuke geliefdes en niet voor de secundaire die zich, in enige mate, zal voegen naar de afspraken die het geheel goed houden.
“Nee. Tuurlijk niet. Ik wil ook, dat jij elke week weer naar een geliefde kan. ” Mijn man is stoer. “Mits….”
“Tuurlijk. Dit is eenmalig. Echt.” Stil sta ik voor hem en kijk hem aan. Hij slaat zijn armen om me heen. Het is goed.
Hoe verliep jullie overstap van een monogame naar een non-monogame relatie? Zoals altijd ben ik erg benieuwd naar jullie reacties.
Met lieve groet,
Rhea Darens
Gevorderd EFT-relatietherapeut
P.S. Omdat ik mijn boek speciaal voor stellen in een open relatie heb geschreven, blijf ik die dit jaar promoten: “Een open relatie, niet voor watjes”. Hierin staat het verloop van een open relatie op de lange termijn, de valkuilen en ook hoe je hiermee om kan gaan.