‘Hey! Hoe gaat het met jou?’

Tussen de boekenplanken door kijk ik in een blij gezicht. Ik groet enthousiast terug, terwijl ik deze vrouw probeer te plaatsen. Ze loopt om de stelling heen en loopt door de boekwinkel naar me toe. Net op tijd weet ik het weer: een vriendin van een collega van een zus van…

Smak, smak. Ze kust me op beide wangen en vraagt hartelijk hoe het thuis is. En met de kinderen? Dan houdt ze me op een afstandje alsof ze me eens goed wil bekijken, knijpt haar ogen samen en zegt op samenzweerderige toon: ‘Erg hè, van Yvonne en Henk?’

Yvonne en Henk? Ik probeer uit haar gezichtsuitdrukking op te maken wat er met hen is. Zij ziet meteen dat ze een primeurtje voor me heeft. Zachtjes duwt ze me naar een hoekje in de zaak, onze hoofden buigen zich naar elkaar toe. Het is duidelijk dat ze me een geheim gaat vertellen.

‘Heb je het nog niet gehoord? Nou ja, het is ook niet aan mij om het te vertellen.’ Ik vroeg niet door, maar ik bárste van nieuwsgierigheid.

’s Avonds hoorde ik het verhaal van mijn man. Zonder omhaal. Mannen zijn recht voor hun raap.

‘Yvonne en Henk gaan scheiden.’
‘Oh?’
‘Henk ging vreemd.’

Vreemdgaan: de bom onder een relatie

Bij een open relatie laat je in goed overleg (een) ander(en) toe in je relatie. Dat kan heel lastig zijn maar het is een avontuur waar een koppel voor kiest.

Vreemdgaan is een ander verhaal. Van overleg is geen sprake. Vreemdgaan staat haaks op de fundamentele principes van een huwelijk/relatie. Het is verraad aan je partner en vaak ook verraad aan jezelf. Als het ontdekt wordt, dan treft dit verraad óók de directe familie. Het leidt in vrijwel alle gevallen tot een vertrouwensbreuk en een diep trauma in de relatie.

Vreemdgaan: de cijfers

Uit een onderzoek van Thornton & Young-De Marco blijkt dat 80% van de Amerikaanse en Britse populatie vreemdgaan moreel verwerpelijk vinden. Maar hoeveel van deze 80% is zélf eigenlijk vreemdgegaan?

Kinsey deed een halve eeuw geleden onderzoek. Het resultaat: 50% van de mannen en 25% van de vrouwen ging vreemd. Tijden veranderen. Hoe is staat het er nu voor? Uit recent onderzoek blijkt dat tussen de 20% van de mannen en 10% van de vrouwen vreemdgaat.

Hoe moet ik dat dan zien? Als ik nu in de trein stap, gaat dan 1 op de 5 mannen die daar zit op dit moment vreemd? En 1 op de 10 vrouwen? En kan ik dat bij elkaar optellen? Dus 1 op de 3 gaat vreemd van de treinreizigers? Ik zou wel eens een enquête in de trein willen houden en de resultaten publiceren in het Spoor. Dan bekijken de treinreizigers elkaar vast met andere ogen.

Onlangs deed de EO een onderzoek waaraan deelnemers in de leeftijd van 15 tot 71 jaar meededen. Logisch dat de cijfers die hieruit voortkomen gekleurd zijn. Als ik onderzoek zou doen, zou ik mensen vragen van 60 jaar en ouder. Mensen met levenservaring die gezond van geest zijn. Mensen die alle verleidingen in het leven al eens zijn tegengekomen. Mensen die de leeftijd hebben om ooit vreemd te zijn gegaan (Ik vind een 15-jarige hier niet zo goed passen ;-)). Hoeveel van deze mensen hebben wel eens met een ander hebben gezoend, afgesproken of gevreeën? Zou dit de aantallen van Kinsey naderen? Dus toch die 25 en 50 procent?

Vreemdgaan nog steeds taboe

Vreemdgaan is fout. Verwerpelijk. Je mag je ervoor schamen en je praat er niet over. Ook degene die is bedrogen, zit vaak met een gevoel van schaamte en een gevoel van minderwaardigheid.

In Nederland is scheiden zelfs meer geaccepteerd dan vreemdgaan. Dat lig in zuidelijke landen anders. Daar is vreemdgaan meer geaccepteerd. Daar wordt wel eens gezegd dat het de relatie kan redden. In hoeverre draagt de morele afkeur, waar wij mee te maken hebben, bij aan het aantal scheidingen?

Door de morele afkeur van vreemdgaan, worden mensen in het gareel gehouden. Natuurlijk is dat een positieve functie. Maar het weerhoudt mensen ook van het delen van levenservaring. Levenservaring die mildheid, begrip en zelfs vergevingsgezindheid zou kunnen bevorderen.

Vreemdgaan hoort bij het leven

Iedereen weet dat het gebeurt, iedereen kent wel iemand die vreemdgaat in zijn omgeving. Stel je eens voor als we hierover zouden durven en kunnen praten. Hoe een moeder vertelt over de keer dat zij zelf vreemdging. Hoe je een tante om raad zou kunnen vragen. Hoe zou het zijn als we onze ervaringen over bedriegen en bedrogen worden met anderen konden delen?

Relatietherapie na vreemdgaan

Dat praten over vreemdgaan, stellen helpt, om weer voor elkaar te kiezen, wordt aangetoond door de mooie resultaten die worden geboekt in therapie.

Stellen die te maken hebben met vreemdgaan, die dat uitgesproken hebben naar elkaar, die eigenlijk geen slechte relatie hadden, komen sterker uit de therapie naar voren, dan stellen die om andere redenen in therapie gaan. (Atkins, Eldridge, Baucom & Christensen, 2005).

Vreemdgaan als nieuw begin van de relatie

De therapie waar ik mee werk, Emotionally Focused Therapie, geeft goede resultaten. Emotie is in deze therapie het doel en het middel voor verandering. Daar is bij vreemdgaan vaak geen gebrek aan. Juist door het vreemdgaan worden vaak ook zoveel andere (on)dingen uitgesproken, dat het voor veel stellen echt een nieuw begin kan zijn in hun relatie en niet het einde.

Heb jij een relatie en heb je te maken met vreemdgaan? Geef het dan niet zomaar op. Hoe erg het ook is om dit mee te maken, hoeveel tijd het ook kost om het vertrouwen te herstellen, het kan wel. Praat erover en als jullie er niet uitkomen en dit diep in je hart, ondanks alle woede, verdriet, schuld en pijn wél willen: geef jullie relatie de kans en zoek hulp!

Rhea Darens
Relatietherapeut