We lopen hand in hand, mijn minnaar en ik. We slenteren door de straten van Den Haag, even samen weg. Heerlijk.

‘Waarom ben jij gescheiden?’ vraag ik hem.

‘Het was op,’ antwoordt hij kort. Ik weet dat hij niet op zo’n gesprek zit te wachten. Hij wil lekker gezellig kletsen, knuffelen en kroelen. Geen lastige gesprekken. En al helemaal niet over zijn ex.
‘Zijn jullie in relatietherapie geweest?’
‘Nee.
‘Waarom niet?’ Ik voel me net een klein kind, met mijn waarom-vragen.
‘Het had geen zin meer.’

Ik laat even een stilte vallen om hem niet het gevoel te geven dat ik hem aan een kruisverhoor onderwerp. Maar dan ga ik toch weer verder want ik heb de ziekelijke neiging om dingen te willen doorgronden.
‘Vanaf welk moment had het geen zin meer?’
‘Weet ik niet.’
‘Denk je dat het nog zin had, vóórdat je vertelde dat je wilde scheiden?’
Hier denkt hij echt even over na. ‘Misschien wel…’
‘Maar nadat je het gezegd had, niet meer?’
‘Nee,’ zegt hij resoluut.
‘Wat was er nodig geweest, om tóch samen in relatietherapie te gaan?’
‘Niets.’
‘Niets?’
‘Nee, niets. Het was op.’ We zijn weer bij het beginpunt aangeland. Nu moet ik loslaten. Dat doe ik ook.

Geen andere uitweg meer

De meeste scheidingen worden aangevraagd in de eerste zeven jaar van een huwelijk. Verder is er een piek rond de midlifecrisis. Stellen zitten vast in een patroon van kritiek, vermijden, minachting en bouwen een muur op.

Wie lang genoeg in dit kringetje blijft ronddraaien, ziet op den duur geen uitweg meer en als de keuze eenmaal is gemaakt om te scheiden, lijkt het proces onomkeerbaar. Vaak is de periode voorafgaand aan de scheiding zo intens geweest, dat scheiden als een opluchting voelt. Eindelijk van hem of haar af. Eindelijk de problemen van je relatie achterlaten. Eindelijk… alleen.

Yeah right.

Patronen hebben de neiging zich te herhalen in een volgende relatie. Je neemt ze dus vrolijk met je mee.

Scheiden is niet alleen een oplossing, het levert ook nieuwe problemen op

Begrijpelijk dat scheiden vooral in emotioneel opzicht vaak een oplossing lijkt te zijn als je geen uitweg meer ziet. Wie zijn emoties opzij zet en er even rationeel naar kijkt, ziet ook dat zich meteen nieuwe problemen voordoen. Een bescheiden top 6:

1. Scheiden kost geld. Voor een goedkope scheiding ben je al snel 3.000 euro kwijt aan advocaat en rechtbank. Maar er zijn altijd extra kosten. Denk maar aan het huis, de alimentatie, het extra huishouden, etc.;
2. Het verbreken van een relatie staat in de top 3 van stressfactoren. Een scheiding leidt vaak ook tot problemen op het werk;
3. Het heeft psychisch een grote impact (Sun & Li, 2002) en geeft een grotere kans op een depressie (Stroshein, 2005);
4. Mensen die niet eerder gescheiden zijn, hebben een kans van 30-40% dat ze gaan scheiden. Mensen die eerder gescheiden zijn, hebben een kans van 60-70% dat ze binnen 2 jaar scheiden. Waarschijnlijk omdat issues uit het eerste huwelijk doorspelen in het tweede (Kelly, 1997);
5. Een scheiding heeft grote impact op de kinderen (Frisco, Muller & Frank 2007); Maar ook op de ouders. Bij co-ouderschap ervaren ouders niet dat ze de helft van de tijd de kinderen hebben. Het voelt alsof ze de helft van de tijd de kinderen niet hebben. Met een piek van verdriet op verjaardagen en feestdagen die niet samen gevierd kunnen worden.

Het vreemde is: bij een scheiding vindt bijna 75% dat de partner zich te weinig heeft ingezet. Dus beide partners vinden dit van elkaar. (Markman et al. 2013). Wil dit zeggen dat deze inzet er dus wel was, maar dat beide partners het van elkaar niet zagen?

Scheiden hoeft niet slecht te zijn. Er zijn situaties waarin stellen echt beter af zijn door te scheiden. Maar dit geldt voor een relatief kleine groep. Eigenlijk weet je pas tot welke groep je behoort, als je alle mogelijkheden hebt geprobeerd.

Mensen scheiden niet zomaar. Ze scheiden omdat ze geen uitweg meer zien. Toch is die er in veel gevallen wel.

Relatietherapie als investering
Relatietherapie biedt voor veel stellen een uitkomst. Gek genoeg sluiten veel stellen deze mogelijkheid uit.

• Gemiddeld hebben mensen 10 – 20 gesprekken nodig. Maar zelfs als je een jaar lang therapie hebt, is dat bedrag nog steeds een fractie van de tijd en het geld die een scheiding kost.
• Natuurlijk kost therapie ook tijd en energie. Productieve tijd, omdat je energie stopt in het bouwen en hechten in je relatie. In het leren kennen en begrijpen van jezelf en je partner. Je leert welke patronen bij jullie spelen en hoe je hier effectief mee om kan gaan. Noem het gerust een investering.
• Relatietherapie kan, zeker in het begin, behoorlijk stressvol zijn. Zeker als vreemdgaan een onderdeel is. Die stress neemt af, naarmate de therapie vordert.
• Je groeit. Het vergroot je vertrouwen en zelfvertrouwen. De ervaringen van je therapie, zijn ervaringen die je ook weer kunt toepassen buiten je relatie.
• Het geeft kinderen hoop, en ze leren ervan om te zien dat ook als dingen mis dreigen te gaan, het toch nog goed komt.
• Het verbetert je seksleven.

Bij een scheiding breek je af. Bij relatietherapie bouw je op. En het werkt. Het is aangetoond.

‘Ben je gelukkig?’ Ik kijk mijn minnaar vragend aan.
Na de scheiding van zijn vrouw, ondertussen al ruim 6 jaar geleden, heeft hij geen vaste relatie meer gehad. Wil hij ook niet. Hij zou teveel vrijheid moeten inleveren. Toch vraag ik me weleens af of het wel genoeg voor hem is; het minnaar-zijn.
‘Ja,’ zegt hij, en kijkt me liefdevol aan, ‘zoals mijn leven nu is, is het goed.’

De crisis overleven

Een (grote) crisis in je relatie hoeft niet het begin van het einde te betekenen. Het kan ook een leerschool zijn. Een proces. Zitten jullie in zo’n neerwaartse spiraal en is communiceren moeilijk of zelfs onmogelijk geworden? Dan lijkt er geen redden meer aan. Dan kun je wachten tot de relatie echt op en uitgehold is. Of je kiest samen voor elkaar. Relatietherapie geeft geen garantie op ‘redding’. Je vergroot je kansen wel. Door het niet alleen te doen, krijg je nieuwe inzichten, meer begrip en respect voor elkaar. Een basis die nodig is om verder te kunnen groeien en een andere weg in te slaan.

Ken jij stellen die een relatiecrisis hebben overleefd? Vaak kijken zij later mild en liefdevol terug op een periode die hen sterker heeft gemaakt. Ze hebben het moeilijk gehad maar uiteindelijk is het waardevol geweest.

Misschien zit je er zelf middenin en kun je je niet voorstellen dat het nog goed komt tussen jullie. Dat jullie ooit weer liefdevol met elkaar omgaan. Dat je elkaar weer vertrouwt. Dat je weer onbevangen kunt lachen samen…

In dat geval is het toch verstandig om me even te bellen.

Rhea Darens
Relatietherapeut